Vụ xử 5 công an: không có tội “dùng nhục hình”
VNN
- Trong vụ án này, chỉ có hành vi phạm tội “bắt người trái pháp luật”
và hành vi “giết người”; cần phải khởi tố, truy tố và xét xử các bị cáo
về hai tội phạm này mới chính xác.
Phiên tòa xử 5 công an đánh chết người
xảy ra ở Phú Yên đã khép lại. Bản án sơ thẩm tuyên mức án cao nhất đối
với bị cáo đầu vụ Nguyễn Thân Thành Thảo là 5 năm tù…
Bản án gây ngỡ ngàng, xôn xao dư
luận…phần lớn không đồng tình với mức án mà VKSND TP Tuy Hòa đề xuất và
bản án của Tòa. Nhìn lại vụ án, phải chăng ngay từ đầu, việc truy tố,
xét xử không đúng tội danh đã dẫn đến hậu quả dây chuyền như vậy?
Trước hết, dùng nhục hình là hành vi của
người có thẩm quyền trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành
án đã dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng các thủ đoạn khác gây
tổn hại đến tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự đối với người bị tạm
giữ, tạm giam, bị can, bị cáo, người bị kết án và những người tham gia
tố tụng khác.
Hoạt động điều tra chỉ được tính từ sau
khi khởi tố. Khi chưa bị khởi tố thì nghi can nằm ngoài vòng tố tụng.
Như vậy, tội dùng nhục hình chỉ xảy ra khi và chỉ khi Cơ quan điều tra
đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt người phạm tội theo đúng quy
định của pháp luật.
Hành vi của 5 công an là hành vi tra tấn
dã man anh Ngô Thanh Kiều đến chết, nhưng không phải hành vi tra tấn
nào của công an cũng cấu thành tội “dùng nhục hình” quy định tại Điều
298 Bộ luật hình sự.
Tội dùng nhục hình quy định tại Điều 298
Bộ luật hình sự là hành vi xâm phạm hoạt động đúng đắn của các cơ quan
điều tra, kiểm sát, xét xử và thi hành án trong việc bảo vệ quyền lợi
của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân.
Trong trường hợp cụ thể này, hành vi tra
tấn anh Kiều đến chết của 5 công an không xâm phạm hoạt động đúng đắn
của các cơ quan điều tra, vì anh Kiều chưa phải là bị can; từ việc bắt
anh Kiều không đúng pháp luật; anh Kiều không phạm pháp quả tang, cũng
không thuộc trường hợp bắt khẩn cấp; Công an bắt người lúc 3 giờ sáng
lại không thuộc trường hợp bắt khẩn cấp hay bắt người phạm tội quả tang
là hành vi bắt người trái pháp luật.
Anh Kiều cũng chưa bị khởi tố bị can,
nên hoạt động đúng đắn của các cơ quan điều tra cũng chưa bị xâm phạm.
Chỉ dừng lại ở hành vi này thôi cũng đủ dấu hiệu cấu thành tội bắt người
trái pháp luật quy định tại điểm b khoản 2 Điều 123 Bộ luật hình sự với
tình tiết “lợi dụng chức vụ, quyền hạn”.
Giả thiết, sau khi bị bắt anh Kiều quá
uất ức mà tự tử thì thuộc trường hợp “phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng”
quy định tại khoản 3 Điều 123 Bộ luật hình sự có khung hình phạt từ ba
năm đến mười năm tù.
Trong một xã hội dân sự, không thể cứ
thấy nghi là phạm tội thì bắt, còn lệnh bắt chỉ là thủ tục giấy tờ,
không quan trọng; nói vậy chỉ có ở thời trung cổ, chứ thời nay mà quan
niệm như vậy thì không ai nghe được. Nếu cơ quan điều tra bắt sai, lại
hợp thức hóa giấy tờ thủ tục thì lại càng sai và hành vi này còn là hành
vi làm sai lệch hồ sơ vụ án theo quy định tại Điều 300 Bộ luật hình sự.
Chỉ được coi là dùng nhục hình khi đã có
quyết định khởi tố bị can mà điều tra viên có hành vi tra tấn, đánh
đập, bắt nhịn ăn, nhịn uống, cho ăn cơm thừa, canh cặn, không cho ngủ,
cùm kẹp, hỏi cung suốt ngày đêm, bắt phơi nắng, bắt tắm nước lạnh vào
mùa đông hoặc có hành vi khác gây đau đớn về thể xác và tinh thần đối
với người bị tạm giữ, tạm giam, bị can, bị cáo, người bị kết án đang
chấp hành hình phạt tù trong các trại giam hoặc những người tham gia tố
tụng khác.
Trong vụ án này, chỉ có hành vi phạm tội
“bắt người trái pháp luật” và hành vi “giết người”, cần phải khởi tố,
truy tố và xét xử các bị cáo về hai tội phạm này mới chính xác.
Ngoài việc xác định tội danh không đúng,
các cơ quan tiến hành tố tụng ở TP Tuy Hòa còn vi phạm nghiêm trọng thủ
tục tố tụng trong việc triệu tập người làm chứng, và những người có
quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án đến tòa để xét hỏi.
Liên quan đế hành vi tra tấn anh Ngô
Thanh Kiều, còn có trách nhiệm của ông Lê Đức Hoàn, Phó Trưởng Công an
TP Tuy Hòa, người trực tiếp chỉ đạo việc xét hỏi đối với anh Kiều, nhưng
không có mặt tại phiên tòa mặc dù tòa án có triệu tập; việc vắng mặt
quá nhiều người làm chứng, cũng như việc tranh tụng tại phiên tòa không
được thực hiện đúng pháp luật, càng làm cho gia đình người bị hại và dư
luận đã bức xúc, càng thêm bất bình hơn.
Đã đến lúc các cơ quan tiến hành tố tụng
tỉnh Phú Yên và ở Trung ương cần vào cuộc để làm rõ bản chất của vụ án
góp phần ổn định tình hình, trả lời thỏa đáng trước công luận.
Đinh Văn Quế(nguyên Chánh tòa Tòa Hình sự - Tòa án nhân dân tối cao)
Vụ công an dùng nhục hình: Bản án bị phản đối toàn diện
NLĐO -
Gia đình bị hại phản đối các mức án; người nhà bị cáo nói sẽ kháng cáo;
luật sư bào chữa cho bị hại chỉ trích tòa “đạp lên dư luận”; luật sư
bào chữa cho bị cáo khẳng định vụ án có dấu hiệu bỏ lọt tội mà tòa vẫn
xử, vẫn tuyên...
Chiều 3-4, TAND TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên
đã tuyên án vụ 5 sĩ quan công an dùng nhục hình dẫn đến chết người xảy
ra tại Công an TP Tuy Hòa.
Trưởng ban chuyên án tạm thoát
HĐXX tuyên phạt: 5 năm tù giam đối với
bị cáo Nguyễn Thân Thảo Thành (nguyên thiếu úy, cán bộ điều tra - Công
an TP Tuy Hòa); 2 năm tù giam đối với bị cáo Nguyễn Minh Quyền (nguyên
thiếu tá thuộc Phòng CSĐT tội phạm về trật tự xã hội - Công an tỉnh Phú
Yên); 1 năm 6 tháng tù giam đối với bị cáo Phạm Ngọc Mẫn (nguyên thượng
úy thuộc Đội CSĐT tội phạm về trật tự xã hội - Công an TP Tuy Hòa); phạt
từ 1 năm đến 1 năm 3 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đối với bị cáo
Nguyễn Tấn Quang (nguyên thiếu tá, đội phó Đội CSĐT tội phạm về trật tự
xã hội) và Đỗ Như Huy (nguyên trung úy thuộc Đội CSĐT tội phạm về trật
tự xã hội, cùng của Công an tỉnh Phú Yên).
Bản án nhận định Ngô Thanh Kiều (nghi
can trong một vụ trộm cắp) bị còng tay đưa về Công an TP Tuy Hòa từ 8
giờ 30 phút đến 13 giờ 30 phút ngày 13-5-2012, bị những người nói trên
dùng dùi cui đánh nhiều phát. Trong đó, Thành đánh vào đầu Kiều gây chấn
thương sọ não, tử vong. HĐXX buộc các bị cáo phải bồi thường cho gia
đình bị hại 111 triệu đồng và Công an TP Tuy Hòa phải cấp dưỡng cho 2
con của nạn nhân mỗi tháng 575.000 đồng/cháu.
Trước đó, trong phần luận tội, VKSND TP
Tuy Hòa chỉ đề nghị mức án 5 năm đến 5 năm 6 tháng tù đối với bị cáo
Thành, 4 bị cáo còn lại cho hưởng án treo.
Về đề nghị khởi tố đồng phạm tội dùng
nhục hình đối với ông Lê Đức Hoàn, Phó Công an TP Tuy Hòa, HĐXX cho rằng
không có chứng cứ cho thấy ông Hoàn chỉ đạo việc dùng nhục hình mà là
do cấp dưới tự ý thực hiện.
Ông Hoàn cùng một số cán bộ công an có
dấu hiệu của tội bắt giữ người trái pháp luật và là trưởng ban chuyên án
điều tra vụ trộm cắp, phân công cán bộ cấp dưới điều tra nhưng không
giám sát, nhắc nhở để xảy ra hậu quả nghiêm trọng là có dấu hiệu thiếu
trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng chưa đến
mức truy cứu trách nhiệm hình sự và VKSND TP Tuy Hòa cũng không truy tố
nên HĐXX không xem xét.
Trước đó, ngày 28-6-2013, TAND TP Tuy
Hòa quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Theo đó, yêu cầu VKSND TP
Tuy Hòa truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các bị can Quang, Quyền,
Mẫn, Huy và Thành về hành vi cố ý gây thương tích.
Tuy nhiên, VKSND TP Tuy Hòa cho rằng các
bị can này do nôn nóng với kết quả điều tra, không nhằm mục đích gây
thương tích hoặc gây ra cái chết đối với Kiều. Hành vi dùng nhục hình đã
thu hút các hành vi cố ý gây thương tích nên không cần thiết truy tố
tội “Cố ý gây thương tích”.
Nhiều người, nhiều bên phẫn nộ
Luật sư Nguyễn Khả Thành, Phó trưởng
Đoàn Luật sư Phú Yên, cho rằng tội danh có khung hình phạt nặng phải thu
hút tội danh có khung hình phạt thấp nhưng VKSND TP Tuy Hòa làm ngược
lại. Đúng ra phải là tội “Cố ý gây thương tích”.
Về việc không khởi tố ông Lê Đức Hoàn,
luật sư Thành nói ra tòa, bị cáo nào cũng khai ông Hoàn chỉ đạo nhưng
không bị khởi tố là đã bỏ lọt tội phạm. Ông Hoàn cũng không thuộc đối
tượng miễn trách nhiệm hình sự nên ít nhất phải bị khởi tố tội “Thiếu
trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Về bản án của TAND TP Tuy Hòa, luật sư
Võ An Đôn, bào chữa cho bị hại, cho rằng: “HĐXX đã liều lĩnh, đạp lên dư
luận, pháp luật để ra bản án trái pháp luật. Một bản án bỏ lọt tội phạm
nguy hiểm. Cụ thể ở đây là ông Lê Đức Hoàn phạm 3 tội nhưng không bị
khởi tố tội nào. Một bản án không đúng khung hình phạt. Năm bị cáo trên
phải bị truy tố tội “Cố ý gây thương tích dẫn đến chết người” hoặc tội
“Giết người” mới đúng”.
Khi chủ tọa phiên tòa vừa tuyên án xong,
bà Ngô Thị Tuyết, chị của Ngô Thanh Kiều, gào khóc và cho biết sẽ kháng
án. Một phụ nữ có chồng trước đây chết trong nhà tạm giữ của công an,
khi nghe tuyên án xong cũng ngã lăn ra khóc giữa sân tòa bày tỏ sự bất
bình. Phải rất lâu, đám đông người dự khán mới giải tán.
Ông Nguyễn Văn Thân, cha của bị cáo
Nguyễn Thân Thảo Thành, từng là cán bộ công an, bức xúc cho rằng con ông
là con tốt bị thí trong vụ án. “Vì sao người ta không truy tố tội “Cố ý
gây thương tích gây hậu quả nghiêm trọng”? Chỉ vì nếu truy tố tội ấy sẽ
có khung hình phạt cao hơn, một số người khác như ông Hoàn cũng bị tội.
Tôi sẽ kháng án”.
Luật sư Nguyễn Văn Thắng, Đoàn Luật sư
TP Hà Nội, bào chữa cho bị cáo Thành, nói chưa ở đâu như HĐXX này, chưa
đủ chứng cứ, nhiều dấu hiệu bỏ lọt tội phạm mà vẫn cứ xét xử, vẫn cứ
tuyên án.
Để biến thành những phố Tàu là rất nguy hiểm
(LĐ)
- “Các anh bàn đi, dẹp hết bảng hiệu Trung Quốc. Cấm có được không?
Vũng Áng họ lên án vấn đề này rồi đấy. Làm đi, bao giờ làm, bao giờ
xong? Bây giờ làm luôn đi. Hai ba ngày sau là phải xử lý xong vấn đề
này. Nói là làm chứ không để nó nguội... Để biến đó thành thành phố Tàu
là không được. Rất nguy hiểm. Bài học từ Đắk Nông có rồi đấy” - đó là ý
kiến của ông Trần Thọ - Bí thư Thành ủy Đà Nẵng tại hội nghị Thành ủy
ngày 2.4.
Điều đáng quan tâm là không chỉ riêng Đà
Nẵng, mà có nhiều địa phương treo biển hiệu Trung Quốc dày đặc. Tại Bắc
Ninh, biển hiệu tiếng Trung Quốc lấn cả biển tiếng Việt, năm trước các
cơ quan chức năng kiểm tra phát hiện và bắt hạ hơn 100 biển vi phạm.
Con đường Bãi Cháy rất đẹp của thành phố
Hạ Long có nhiều nhà nghỉ, khách sạn, cửa hàng treo biển hiệu bằng
tiếng Trung Quốc, đến đó cứ tưởng là xứ Tàu. Còn nữa, Vũng Áng (Hà
Tĩnh), Đăk Nông, Lâm Đồng, Bình Dương đã hình thành nhiều phố Tàu tương
tự như vậy.
Tại sao ngày càng có nhiều tuyến đường,
khu phố ghi biển hiệu tiếng Trung Quốc như vậy? Câu trả lời cũng rất đơn
giản, vì ngày càng có nhiều người Trung Quốc làm ăn sinh sống ở Việt
Nam. Người Trung Quốc có mặt tại các dự án bauxite ở Tây Nguyên, các dự
án rải dọc các tỉnh duyên hải miền Trung, Đồng bằng sông Cửu Long, về
tận Cà Mau, các dự án trồng rừng ở các tỉnh biên giới phía bắc.
Nhiều nơi người Trung Quốc lập khu vực xây dựng, người ngoài không vào được, không biết họ làm gì ở bên trong.
Lao động Trung Quốc có giấy phép nhiều
nhưng lao động chui cũng không ít. Tình trạng lao động chui bàn đã
nhiều, nhưng không xử lý được. Mới đây, một số địa phương kiểm tra và
phát hiện lao động Trung Quốc làm việc không phép rất đông như Hà Tĩnh,
Thanh Hóa, Bình Thuận…
Người Trung Quốc sang Việt Nam làm ăn là
chuyện bình thường, phải có chính sách hỗ trợ họ để họ làm việc, sinh
hoạt an toàn, lành mạnh và đảm bảo đúng pháp luật Việt Nam.Tuy nhiên,
các địa phương phải kiểm tra, kiểm soát để biết nắm rõ họ hoạt động kinh
doanh hợp pháp, lao động chui phải bị trục xuất.
Kiểm tra lao động Trung Quốc và cũng
thường xuyên kiểm tra dân mình, chỉ riêng tình trạng treo biển hiệu
tiếng Trung Quốc cũng là một chuyện không thể xem thường. Phải quyết
liệt như ông Bí thư thành phố Đà nẵng, “nói là làm chứ không để nó
nguội”.
Phải có nhiều ông bí thư như thế, nếu không thì phố Tàu tràn khắp các tỉnh thành lúc nào không hay.
