Về
việc luân chuyển thầy giáo tạt axit, ông Hồ Văn Thống, Giám đốc Sở Giáo
dục - Đào tạo tỉnh Đồng Tháp vừa mới cho báo chí biết: quy trình luân
chuyển là hợp lý, giảng dạy đúng chuyên môn. Tuy nhiên, quyết định của
Phòng Giáo dục & Đào tạo huyện Thanh Bình cần phải xem lại vì "chưa
hợp tình".
Nhân ông GĐ đề cập chuyện lí & tình, xin lạm bàn một đôi điều.
Trước
hết, hành động tạt a xít của thầy giáo Nguyễn Minh Tiên là một hành
đồng dã man, cần phải nghiêm trị theo pháp luật. Cả tuần qua, dư luận
cũng đã lên án một cách nghiêm khắc. Thầy Tiên phải trả giá cho tội ác
của mình.
Nhưng
điều làm cho dư luận băn khoăn là liệu có còn những vụ việc đau lòng
như thế xảy ra đối với ngành giáo dục trong tương lai nữa hay không ?
Câu
hỏi đó buộc chúng ta phải suy ngẫm sâu xa hơn một chút, để mai kia
không còn ai phạm phải tội trọng như thầy Tiên. Tôi nghĩ điều đó mới là
quan trọng, còn chuyện xử thầy Tiên, luật pháp đã có khung hình cả rồi.
Đó chính là cái lí & cái tình mà chúng ta sẽ bàn đến.
Câu
chuyện không đơn giản như ông GĐ sở nói: quy trình luân chuyển thầy
Nguyễn Minh Tiên từ THCS Thanh Bình sang THCS Tân Phú là hợp lý, giảng
dạy đúng chuyên môn. Hình như bây giờ chúng ta đang quá lạm dụng cái gọi
là “đúng qui trình” cho dù cả khi cái qui trình ấy đem đến một hệ quả
xấu cho cá nhân hay xã hội. Và vì vậy, mọi người nghĩ đấy là một sự ngụy
biện hòng che đậy cho một mưu đồ xấu.
Theo
tìm hiểu của báo chí, trước khi gây án, thầy Tiên cho rằng việc chuyển
công tác của mình là do Hiệu trưởng “trả đũa” chuyện thầy Tiên nhiều
lần tố cáo những sai phạm liên quan đến tài chính. Cụ thể, thầy Tiên đấu
tranh, buộc Hiệu trưởng Chiến phải trả lại số tiền 800.000đ từ nguồn hỗ
trợ giáo viên (thay vì 1,2 triệu đồng/giáo viên, nhưng chỉ phát một
triệu đồng/giáo viên) cho mình và ba đồng nghiệp khác. Nghi vấn trên
chưa được tháo gỡ, thì thầy Tiên tiếp tục bị ức chế khi vợ thầy đang làm
hiệu trưởng một trường mầm non bị kỷ luật, đưa xuống làm giáo viên
đứng lớp vì những nguyên nhân chưa rõ ràng, thầy gửi đơn khiếu nại nhưng
không được cơ quan chức năng giải quyết thỏa đáng.
Nếu
quả đúng như vậy thì cái gốc của tội ác đâu phải từ thầy Tiên, một
người thầy đã dám đấu tranh đòi quyền lợi chính đáng của mình và đồng
nghiệp bị hiệu trưởng cắt xén trắng trợn ? Đáng lẽ ra Phòng GD-ĐT huyện
Thanh Bình phải tìm hiểu cho rõ ngọn ngành để xử lí một cách thấu đáo.
Nhưng, như một bạn đọc đã thổ lộ: “Tôi cũng từng bị ban giám hiệu nhà
trường chèn ép, gửi đơn lên phòng GD thì phòng GD bênh vực BGH, gửi đơn
lên chính quyền thì chính quyền bênh PGD. Bức xúc lắm các bạn ạ”. Đó phải chăng là thực tế đáng buồn hiện nay (có thể không phải là phổ biến) của ngành giáo dục ở các địa phương ?
Bàn
thêm về chuyện luân chuyển. Đây là một chủ trương tốt, nhưng từ cái tốt
trên lí thuyết đến thực tiễn là cả một khoảng cách xa vời. Trong thực
tế có nơi, có lúc “luân chuyển” trở thành mảnh đất màu mỡ để một số quan
chức lãnh đạo và “cò” kiếm ăn nhất là đối với một ngành như Giáo dục có
số lượng viên chức đông đảo, địa bàn công tác lại trải rộng. Cho nên
luân chuyển vô tình trở thành nỗi ám ảnh đối với giáo viên nhất là khi
năm học sắp kết thúc và đỉnh điểm của sự âu lo là khi chuẩn bị bước vào
năm học mới. Người ta “bắn tin” luân chuyển, bổ nhiệm ông nọ bà kia. Và
điều tất yếu sẽ đến, những cuộc “chạy” âm thầm diễn ra bởi ai mà chẳng
có đôi chút khiếm khuyết, ai mà chẳng muốn yên ổn làm ăn, ai mà chẳng
muốn lên chức.
Tôi
xin kể một câu chuyện có thực, xảy ra đầu năm học này ở một huyện vùng
sâu vùng xa. Chị HT năm nay đã U50, dăm năm nữa là nghỉ hưu, đang dạy
trường gần nhà. Thế mà đùng một cái, đầu năm học vừa rồi chị bị chuyển
đi vùng xa với lí do thừa biên chế, mặc dù thời trẻ chị cũng đã từng mấy
năm dạy ở vùng sâu. Anh chồng không dám kêu ca vì đương chức Hiệu
trưởng, “sợ” lắm. Điều bất hợp lí là sau khi chị chuyển đi mấy bữa, cả
trường ngạc nhiên bởi trên bổ về một cô giáo trẻ, thế chỗ của chị. Biết
rõ cái sự tréo ngoe nhưng ai nào dám kêu ?
Nhìn
bề ngoài, cái lí có vẻ đúng. Đúng thủ tục, đầy đủ giấy tờ, văn bản hợp
lệ…Tóm lại là “đúng qui trình” nhưng cái nội dung thì bị áp đặt bởi ý
chí của ai đó. Biết thế nhưng chẳng ai dám phản đối vì nó hết sức…tế nhị
(!). Cái lí chuyển thầy Tiên cũng đúng nhưng nó không làm cho thầy tâm
phục, khẩu phục để rồi nỗi bức bách cứ tích tụ và bùng nổ khi vợ thầy bị
kỉ luật cách chức vì nguyên nhân không rõ ràng, đơn khiếu nại của thầy
không được cơ quan chức năng “ngó” tới.
Phải
chăng, cái mà ông GĐ sở bảo "chưa hợp tình” là đây ? Thực ra tôi nghĩ,
chả có cái tình gì ở đây hết. Những người dám đấu tranh như thầy Tiên là
“cái gai” trong con mắt lãnh đạo. Người ta không muốn có một nhân viên
dám “ngáng” đường như thế. Cho nên họ quyết nhổ bằng được và cũng là để
răn đe kẻ khác. Đấu tranh tránh đâu là thế.
Trong
vụ án này, dư luận trách thầy Tiên vì một phút bức xúc mà tàn độc với
cấp trên và đồng nghiệp, nhưng ngẫm lại cũng phải trách cả những người
nắm quyền lực trong tay mà hành xử thiếu công tâm.
Muốn ngăn chặn, diệt trừ cái ác thì phải xây dựng một môi trường làm việc minh bạch và dân chủ thực sự.
29-3-2014
Nguyễn Duy Xuân
Xem VHNA
