Vợ
chồng tôi đáp chuyến bay chiều của hãng hàng không AirMekong ra thăm
Côn Đảo. Cho đến khi máy bay đã hạ cánh xuống sân bay, đã bước chân
trên đất Côn Sơn mà vẫn chưa tin mình lại có mặt trên hòn đảo lịch sử này.
Chiếc
xe 12 chỗ bon bon trên con đường ven biển đưa chúng tôi về trung tâm
huyện đảo cách sân bay Cỏ Ống chừng hơn mười cây số. Rất may cho chúng
tôi dù đi du lịch cá nhân nhưng vẫn có hướng dẫn viên nhiệt tình giúp
đỡ. Số là khi đang ở thành phố Hồ Chí Minh, tôi được anh bạn ở Quân đoàn
4 giới thiệu với Chung, người Hưng Nguyên, cùng là đồng hương, đang
công tác ở cảng Bến Đầm, Côn Đảo. Anh là cựu sĩ quan quân đội, từng tham
gia chiến trường K năm năm, có mặt ở Côn Đảo đã hơn hai mươi năm nay,
nên thông thuộc hết mọi ngõ ngách của xứ sở huyền thoại giữa đại dương
mông mênh này. Anh là người xởi lởi, chu đáo, ham bạn bè. Mới gặp lần
đầu mà cứ như đã quen biết nhau lâu rồi.
"Hướng dẫn viên" - người bạn mới: Lưu Hữu Chung
Tới
thị trấn Côn Đảo vừa thu xếp chỗ nghỉ xong là Chung đã lên kế hoạch
tham quan sao cho tiện lợi nhất. Anh bảo bây giờ hai bác cứ nghỉ ngơi,
cơm nước đã, tối nay ta đi thăm mộ Cô Sáu. Tôi ngạc nhiên hỏi sao lại đi
ban đêm. Chung bảo thì các bác cứ đi rồi khắc biết.
Cô
Hiền vợ Chung là một người phụ nữ nhanh nhẹn, đảm đang và mến khách, dù
vợ chồng tôi không phải là người quen biết. Thế là việc chuẩn hương hoa
để vào viếng mộ Cô Sáu đều do Hiền lo liệu.
Hai
mươi hai giờ rưỡi, Chung dẫn chúng tôi ra nghĩa trang Hàng Dương, cách
nhà chừng một cây số. Đã đọc, đã thấy trên phim ảnh về địa danh nổi
tiếng này thế mà khi bước chân trên con đường dẫn vào nghĩa trang vẫn
không khỏi bồi hồi, xúc động. Những ngọn đèn cảm ứng trên các ngôi mộ
tỏa ánh sáng xanh lung linh. Cả khu nghĩa trang như một thành phố thu
nhỏ đang lên đèn.
Con
đường lát đá dẫn chúng tôi tới trước mộ người nữ liệt sĩ anh hùng đã
thành huyền thoại: Võ Thị Sáu. Ai đó đã đến trước chúng tôi vì trên bàn
thờ trước mộ đầy mâm quả cùng khói hương nghi ngút. Không khí thật linh
thiêng mà vẫn thấy gần gũi ấm áp. Bấy lâu nay nghe mọi người truyền
tụng, Cô Sáu chết lúc còn quá trẻ nên thiêng lắm. Khách thập phương từ
đất liền đổ ra đây dâng đồ cúng lên mộ Cô để mà xin giàu sang, xin quyền
cao chức trọng, có người còn xin cả lô đề, cả tình duyên… Nhà văn
Nguyễn Quang Lập cũng đã viết bài phê phán chuyện này. Người ta đang
biến một nơi tôn nghiêm thành nơi đồng bóng ? Có thể như thế và trách
nhiệm thuộc về chính quyền, nên tổ chức và định hướng để cho việc viếng
mộ người anh hùng không mang yếu tố mê tín dị đoan. Ở góc độ tâm linh,
tôi nghĩ đấy là một nét văn hóa truyền thống của dân tộc, nó thể hiện
lòng ngưỡng mộ, tôn kính của nhân dân đối với một con người đã hi sinh
cuộc đời tuổi trẻ của mình cho Tổ quốc. Chúng ta tự hào có Võ Thị Sáu
thời nay cũng như trong quá khứ hào hùng ông cha đã tôn vinh Hai Bà
Trưng, Bà Triệu và biết bao liệt nữ anh hùng khác.
Ảnh trên: Mộ anh hùng liệt sĩ Võ Thi Sáu
Cho
nên, ra Côn Đảo việc đầu tiên là đến nghĩa trang Hàng Dương, thắp nén
nhang cúi mình trước anh linh liệt sĩ. Tôi cũng cầu mong Cô Sáu và các
liệt sĩ phù hộ cho tôi, cho người thân sức khỏe, cuộc sống an lành và
Đất Nước bình yên. Đó không phải là mê tín dị đoan, đó là lòng thành của
hậu thế đối với cha anh, những người đã không tiếc máu xương của mình
vì sự trường tồn của Đất Nước. Đó cũng là tâm nguyện của thế hệ trước
luôn mong muốn điều tốt đẹp cho con cháu mai sau. Mọi người hành lễ
trong im lặng, chân nhẹ bước khi đi cắm hương lên các ngôi mộ để linh
hồn liệt sĩ yên nghỉ trong không khí linh thiêng ở nơi được coi là bàn
thờ Tổ quốc.
Trước
mộ anh hùng, trong làn khói hương nghi ngút, tâm hồn tôi xao động. Tôi
nghĩ về quá khứ, về lịch sử, về những con người đã ngã xuống để cho tôi,
cho bạn, cho cả dân tộc này hạnh phúc.
Đêm
Hàng Dương trong vắt. Gió từ biển thổi vào mát rượi. Bước chân trên con
đường trải nhựa phẳng lì giữa hai hàng ghế đá chạy dài như vô tận, tôi
lại nghe vi vu âm thanh quen thuộc của gió của cây. Mà ở nơi linh thiêng
này thì dường như mỗi sự vật, từ gốc cây, ngọn cỏ, hòn đá cho đến làn
gió biển đều có linh hồn, đều là chứng nhân của lịch sử. Gió Hàng Dương
vẫn thì thầm kể, chuyện một thời Đất Nước đau thương.
Côn Đảo, những ngày tháng Bảy-2012
Nguyễn Duy Xuân
Nguyễn Duy Xuân
