Hình như làm dân
càng ngày càng khó. Chuyện này đúng ra phải thuê một vài nhà khoa học
nghiên cứu cho đến nơi đến chốn, chứ không thể phán bừa được.
Vừa rồi được nghe một
vài vị cán bộ phàn nàn về dân nhiều quá, tức khắc ai cũng có cảm giác
gờn gợn, nên chỉ dám dùng chữ “hình như”. Mà hình như là khó thật.
Có vị chê dân trí thấp
nên phải nuôi mấy ngân hàng xấu, có vị khác thì bảo dân trí thấp nên
mới... hổng chịu làm đường sắt cao tốc như ông nghị ở Hà Nam, lại có vị
bảo dân phải hy sinh cho thủy điện. Thực tình dân cũng không biết phải
làm gì ngoài đóng thuế để các vị quản lý và giải quyết các loại sự vụ
xảy ra trong cái xã hội nhiều rắc rối rất nhức đầu này. Thậm chí dân
Quảng Nam ngày đêm lo lắng tưởng như chết đến nơi, có vị tiến sĩ còn
bảo, đại khái là, mới có động đất một tí mà đã nháo nhác hết cả lên.
Ngày xưa dân mình làm gì
có thủy điện. Đến thời Pháp thuộc chúng ta mới có vài cái thủy điện
nhỏ. Ngày trước vì không có thủy điện, nên chẳng có cái gọi là động đất
kích thích, nứt đập sông đập suối này nọ. Đâm ra chẳng có cán bộ nào
mắng dân là mới có thế đã dắt trâu bò, gói ghém đồ đạc bỏ chạy. Cũng vì
thế mà chẳng có cán bộ nào bảo dân phải “chia sẻ và hy sinh” cho cái
thủy điện không biết vỡ đập lúc nào. Dân Quảng Nam hồi đó, về cơ bản là
không bị mắng, cũng không có thiệt hại gì vì một cái thủy điện.
Đầu năm, ông nghị Hoàng
Hữu Phước phát biểu: “Chưa cần luật biểu tình, vì dân trí ta còn thấp”.
Cuối năm, ông Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình lại cho rằng:
“Do dân trí thấp, nên Nhà nước phải nuôi báo cô mấy ngân hàng xấu”.
Ngày xưa dân mình cũng chẳng mấy khi đến ngân hàng. Mãi năm 1951 mới có
Ngân hàng Nhà nước. Vậy nên không thấy có bằng chứng lịch sử nào ghi lại
lời một quan chức ngân hàng chê dân trí thấp nên Nhà nước phải nuôi báo
cô mấy ngân hàng làm ăn thua lỗ. Chưa hết, trên lĩnh vực văn hóa, trước
tình trạng chân dài váy ngắn hở hang biểu diễn, ông cục trưởng quản lý
biểu diễn lên TV tuyên bố "nói chung là dân trí chúng ta còn thấp..."
đến nỗi một nhà văn hóa chịu hết thấu phải lên tiếng: Việc quản lý của
ông ấy thấp nên mới để xảy ra tình trạng âm nhạc như thế. Nhờ sống chung
với cái dân trí thấp nên nay ông cục trưởng đã... thăng chức thứ trưởng
(!).
Ngày xưa, 95% dân số
Việt Nam mù chữ. Cán bộ Việt Minh, đảng viên đi vận động từng người dân
đứng lên khởi nghĩa giành chính quyền. Không ai bảo dân trí thấp thì
không làm được cách mạng. Tình trạng dân trí thấp được chính Chủ tịch Hồ
Chí Minh khi đó giải thích là hậu quả của chính sách ngu dân thời kỳ
thực dân - phong kiến, “chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học”, làm
cùn mòn trí tuệ và nô dịch dân ta trong sự dốt nát.
Cách mạng thành công,
chính quyền mới không ai chê dân dốt, mà thấy việc nâng cao dân trí là
trách nhiệm của mình. Chính quyền cách mạng phát động phong trào diệt
giặc dốt. Người người, nhà nhà tham dự các lớp “bình dân học vụ”, hoàn
toàn miễn phí. Cán bộ dạy chữ cho dân, các ông bà giáo dạy chữ cho dân,
động viên dân phải giết cái thằng giặc dốt đi thì cuộc sống mới khá
được. Hồi đó dân trí thấp hơn bây giờ thật nhưng cán bộ không chê, nên
làm dân vẫn dễ.
Thế rồi cán bộ được đi
nước ngoài, được học hành đến nơi đến chốn, thậm chí trong khi dân ở nhà
đang vắt kiệt nguồn lực để kháng chiến chống Mỹ thì họ được cử đi Liên
Xô, Đông Âu học, nuôi dưỡng một thế hệ cán bộ cho công cuộc xây dựng đất
nước sau chiến tranh. Thế nhưng thành tài rồi lại có người trong số họ
quay ra trách dân thế nọ thế kia, cứ như ô tô các vị đang đi, tiền lương
các vị đang nhận, cái nhà công vụ các vị đang ở, thậm chí cả cái mảnh
bằng thạc sĩ, tiến sĩ của các vị, không phải từ mồ hôi nước mắt của dân
mà ra.
Đâm ra làm dân càng ngày càng khó. Có khi khó quá thế này, dân nên... từ chức đi!
HỮU LONG