- Nhân vật Chủ tịch tỉnh ngay từ
đầu phim đã được nhận diện là một kẻ sa ngã. Những phóng viên trực tiếp
bị trả giá, bị đánh đập, bị bắn, thậm chí còn bị đuổi việc vì đã phát
hiện sự việc.
Đàn trời được khởi quay trong "bí mật"
với rất ít thông tin về bộ phim được công bố cho đến khi nó đã được xếp
lịch phát sóng. Phim có độ dài 36 tập được quay trong thời gian hơn 3
tháng tại nhiều địa điểm như Hòa Bình, Yên Bái, Lào Cai... và vẫn đang
hoàn tất phần hậu kỳ… Đàn trời là bộ phim mới nhất của đạo diễn Bùi Huy
Thuần, người mới đây được nhắc tới nhiều với bộ phim Chủ tịch tỉnh.
Nhà văn Phạm Ngọc Tiến, tác giả của hàng
loạt kịch bản phim chính luận gây chú ý như: Đất và Người, Ma làng, Ngõ
lỗ thủng, Gió làng Kình, Luật đời... cũng chính là biên kịch của Đàn
trời, bộ phim được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn
Cao Duy Sơn. Phim có đề tài chống tham nhũng hứa hẹn sẽ tạo dư luận mạnh
khi lên sóng vào giữa tháng 4 tới đây. Đây là kịch bản đuợc Phạm Ngọc
Tiến ấp ủ nhiều năm, kể từ lúc có ý tưởng đến khi hoàn thành.
- Tiểu thuyết Đàn trời có gì hấp dẫn đến mức anh quyết định chuyển thể nó thành kịch bản phim?
- Đàn trời của Cao Duy Sơn là tiểu
thuyết bề thế viết về miền núi. Tôi đã đọc cuốn này từ khá lâu nhưng
cũng như Mảnh đất lắm người nhiều ma, thói quen của tôi là đọc rồi cứ để
đó, nếu không thấy ai làm phim thì mình mới làm. Tôi chọn Đàn trời vì
tiểu thuyết này viết về miền núi mà đề tài miền núi lại rất vắng bóng
trong các tác phẩm điện ảnh. Kiểu phim này xưa nay cũng có nhưng ít.
Thêm nữa các bộ phim vẫn là tiếp cận miền núi theo tư duy của người miền
xuôi.
Đàn trời là tiểu thuyết của người miền
núi viết về miền núi. Tôi muốn có độ lùi về thời gian, nếu sau 5-7 năm
mà thấy tiểu thuyết đó vẫn có cái mới thì mới quyết định viết kịch bản.
Tôi thấy Đàn trời có hai cái mới, đó là miền núi của người miền núi do
người trong cuộc viết ra. Thêm nữa, tôi và Cao Duy Sơn cùng là nhà văn
nên có sự đồng điệu, dễ chuyển tải sang kịch bản hơn. Nội dung cuốn tiểu
thuyết cũng rất lôi cuốn tôi.
Đó là cuộc đấu tranh trực diện của cán
bộ, phóng viên truyền hình với cơ chế. Hiển nhiên đây là một bộ phim gai
góc, dữ dội, xoay quanh trục trung tâm là tập thể phóng viên của một
đài truyền hình cấp tỉnh. Chương trình 135 về xoá đói giảm nghèo ở miền
núi đã được thực hiện nhiều năm. Đây là chủ trương đúng đắn của nhà nước
để xây dựng miền núi nhưng từ chủ trương đến thực hiện là 1 quá trình
cam go, đồng tiền khi về với miền núi thì bị xà xẻo. Điều này thì báo
chí cũng đã đề cập nhiều và cũng được nói khá kỹ trong phim.
Nhân vật Chủ tịch tỉnh ngay từ đầu phim
đã được nhận diện là một kẻ sa ngã và cuộc chiến đấu với người quyền lực
số 1 của tỉnh cũng được đề cập xuyên suốt từ đầu đến cuối phim. Ở đây
anh ta câu kết với các doanh nghiệp làm đường để xà xẻo tiền từ chương
trình. Và khi các phóng viên phát hiện thì 1 hệ thống xúm vào để ngăn
báo chí phản ánh. Những phóng viên trực tiếp bị trả giá, bị đánh đập, bị
bắn, thậm chí còn bị đuổi việc vì đã phát hiện sự việc. Đó là sự khốc
liệt của Đàn trời và tôi thấy hay nên khai thác.
- Khi đề cập vấn đề trực diện như vậy trong phim, các anh có ngại sẽ đụng chạm?
- Tiểu thuyết khi ra mắt thì chỉ có một
lượng khán giả hẹn hẹp nhưng khi lên phim, lên hệ thống sóng quốc gia
thì sẽ đến với một lượng công chúng lớn hơn và cũng không tránh được sự
đụng chạm. Nhưng ngay từ đầu tôi chủ trương thống nhất tìm một địa danh
giả định là huyện Bình Lãng. Đàn trời trong phim cũng khác với trong
Tiểu thuyết (vẫn được hiểu là Cao Bằng). Có thể nhiều người thấy nhân
vật Chủ tịch tỉnh có nhiều điểm na ná với Nguyễn Trường Tô (nguyên Chủ
tịch tỉnh Hà Giang) hay giống ai đó nhưng thực ra nhân vật trong phim
không nhằm vào bất cứ ai.
Chương trình 135 dù bị xà xẻo nhưng cuối
cùng nó vẫn thành công. Chủ tịch tỉnh hiển nhiên phải trả giá. Đây là
phim chính luận, chống tham nhũng nhưng những yếu tố tích cực nhiều hơn
tiêu cực. Ví dụ Phó Chủ tịch tinh, Bí thư tỉnh uỷ là những người tốt, có
người dĩ hoà vi quý, có người cương quyết đấu tranh chống cái xấu.
Chúng tôi cố gắng dựng 1 cuộc sống chân thực, 1 cuộc đấu tranh chân
thực, 1 bộ phim trực diện nhưng nhân bản.
- Với những vấn đề gai góc Đàn trời đề cập, anh có đo trước được phản ứng của dư luận khi phim ra mắt?
- Đây là kịch bản phim tôi đầu tư nhiều
năm và thấy hài lòng. Tôi tin chắc chắn nó sẽ nhận được những phản ứng
tích cực khi lên sóng. Trong vệt phim chính luận xưa nay tôi chưa thấy
có phim nào thật sự hay mà chỉ thấy đó là những phim xem đuợc và có dư
luận.
- Nhiều người nói dòng phim chính luận đang đi xuống, không chỉ ít phim mà còn ít phim xem được, anh có kỳ vọng gì vào Đàn trời?
- So với những phim đã được khán giả
chấp nhận mà tôi viết kịch bản, Đàn trời mang 1 sắc thái khác. Tôi không
đủ tài làm phim hay, chỉ làm những phim trúng vấn đề, bám sát được thời
cuộc và ra đúng thời điểm.
- Gần như các phim khai thác hình ảnh
nhà báo trên màn ảnh đều bị chê bởi hình tượng bị méo mó, nghiệp vụ kém,
phi thực tế. Không biết anh đã xây dựng kịch bản về các nhân vật này
thế nào để hấp dẫn người xem và người trong cuộc thì chấp nhận được?
- Tôi thì chỉ nghĩ một người làm truyền
hình khi viết về những người làm truyền hình thì chắc không thể giả
được. Tuy nhiên bộ phim có hấp dẫn hay không thì còn phụ thuộc vào nhiều
yếu tố như đạo diễn, diễn viên, bối cảnh....
- Một bộ phim có nội dung động chạm như vậy, các anh có sự nó bị cắt xén trước khi phát sóng?
- Ngay từ tập đầu tiên Đàn trời đã chọn
cách gây chú ý bằng tình huống phóng viên mời khán giả xem phóng sự về
việc rút ruột công trình trong chương trình 135 sẽ được phát sóng vào
hôm sau. Tuy nhiên ngay sau đó phóng sự này đã bị Chủ tịch tỉnh yêu cầu
dừng phát sóng. Tôi nghĩ cái gì quá phản cảm mới lo bị cắt. Thêm nữa đây
là một bộ phim mà những người tham gia đều có nghề. Những người làm
phim chính luận xưa nay có động cơ rất trong sáng nên không có lý gì
phải e ngại.
- Các bộ phim chính luận của anh đều thu
được những thành công nhất định nhờ các đạo diễn Nguyễn Hữu Phần (Ma
Làng), Mai Hồng Phong (Luật đời)..., lần đầu giao kịch bản cho Bùi Huy
Thuần, anh có tin đạo diễn này sẽ cho ra một bộ phim hấp dẫn với kịch
bản anh tâm huyết?
- Tôi quyết định giao kịch bản cho Bùi
Huy Thuần sau một thời gian dài theo dõi quá trình làm phim của anh ấy.
Tôi thấy đó là một người say nghề. Với tôi, đạo diễn nào cũng đuợc. Với
phim điện ảnh thì dấu ấn của đạo diễn rất lớn. Nhưng với phim truyền
hình thì kịch bản chiếm tới 60% thành công nên tôi chỉ cần người yêu
nghề và lăn lộn với nghề là đủ.
Hoàng Vy
Nguồn Vietnamnet
Nguồn Vietnamnet